door Wim Didderen
Het Directoraat Education and Culture heeft 2009 uitgeroepen tot het Europees jaar voor Creativity and Innovation. Zo denkt de Europese Commissie aan creativiteit en innovatie te sturen, als bij decreet. Motto: is Image. Create. Innovate. Een van de foto’s die dit ICT-e rijke thema beeldend moet ondersteunen in het huisblad The Magazine brengt mijn Image-receptoren ernstig in verwarring ….
Het is een smaakvolle foto die wat mij betreft echter boekdelen spreek over de (on)zin van de sturingskracht van grootse jaarthema’s voor creativiteit en/of innovatie microsoft excel for free in full german.
Ruimte voor creativiteit
Zo werkt innovatie ook niet. Geen grote leiders en geen SMART koersvaste cycli van PDCA. Voor innovaties cq. transformaties in (bijvoorbeeld) onderwijssystemen moet er vooral ruimte zijn voor creatieve processen. Voor faciliteren van dwarsdenkers. En verder: geduld; Tijd. In een open en open-minded setting. Laag in de organisatie. Ben daarom zo’n pleitbezorger voor GrassRoots projecten (mits goed gekaderd) deutsch-türkisch wörterbuch kostenlos herunterladen. Beetje (schijnbare) chaos mag. Paniekaanvallen aan de top ook op zijn tijd. Waar gaat dat allemaal naartoe? Wie wijst de weg?
Meer buffelen.
Onderwijsinnovatie is buffelen. Stevig ploeteren, dag in dat uit. Altijd op zoek naar nieuwe groene weiden. Grazen afgewisseld met rust en schijnbaar (?) doelloos rondhangen en liggen. Herkauwen, Wie goed kijkt naar een kudde buffels, in navolging van de Nederlandse bioloog Prins, ontdekt een heel subtiel ritueel van liggen, opstaan en weer gaan liggen door koeien verspreid in de grazende groep excel übungen zum downloaden. Schijnbaar zinloos. Ongericht en zonder regie. Stomme beesten ? Niets is minder waar.
Zoektocht
De kudde blijkt in bezit van een beestachtig sterk collectief geheugen en gedistribueerde kennis over welke richting te kiezen op de zoektocht naar het groenste gras in een veilige omgeving. De koeien doen aan mental mapping en hebben daarbij elkaars kennis nodig. In een soort van zelfsturend democratisch proces vindt er in de kudde besluitvorming plaats over de te volgen koers. Stieren en kalveren hebben hierin geen stem. Het gedraai van deze kuddedieren blijkt een bijna wiskundige verzameling van levende vectoren waarvan de mathematische resultante richting wijst. Je ziet het pas als je het ziet, om het naar Johan Cruijff te zeggen. En niets en niemand houdt de kudde tegen zodra deze eenmaal in beweging is (Dat laatste kan ik uit eigen ervaring volmondig beamen).
Er moet meer gebuffeld worden in het onderwijs. Zelfsturende leernetwerken voor non-formele en informele leeractiviteiten en met gedeelde kennis. En als we dit soort voorbeelden uit de natuur goed uitmelken……dan hebben we pas echt kaas gegeten van onderwijsinnovatie. Buffelen als model; Mozarella !! als strijdkreet.
Evidence based?
Onderwijsontwikkeling is een continu en cyclisch proces van creativiteit en innovatie. Recent gaat het onderwijsdebat veelal over het goed en niet-goed van het actuele formele (schoolse) onderwijssysteem. Wie heeft dat dwaalspoor ooit uitgezet ? Wie wijst de juiste weg? (PDF) Lering trekken uit het nu ( en verleden) is een belangrijk aspect van ontwikkeling. Evidence based (PDF) als het even kan. Maar dat heeft relatief weinig van doen met Image. Create. Innovate Voor dat debat zie ik, zeker v.w.b. de politieke discussie, eerder een motto: i>Reflect. Blame. Frustrate. Wat als een paal boven water staat inmiddels: Jongeren van nu Leren anders en presteren anders.
Wenteltrap
Het is zaak om een groter deel van deze energie te richten op het helder duiden van de prangende vragen die uit de samenleving worden gesteld voor het leren van morgen. Over leren van wieg tot graf. Dat leren zal zich in toenemende mate moeten afspelen buiten het formele schoolse leren.
Het formele onderwijssysteem is afgestemd op de klassieke levenstrap . Jongeren leren op school. Vijftigers pieken hun carriere En daarna wordt de afdeling ingezet. Voor de jongeren van nu geldt een heel ander perspectief: Voor alle talenten en competenties is het een leven lang hens aan dek. De levensloop als wenteltrap in een deels digitale wereld. En daarmee verandert de context waarin leren plaatsvindt sneller dan ooit. Levenslang zoeken naar een evenwichtige balans en vooruitgang in het leven. Dansend op een bewegend koord. Levenslang Leren vraagt om creatieve innovaties voor leren thuis, voor leren op de werkplek voor leren op hoge leeftijd… Diverse vormen van Afstandsleren en van Netwerkleren zijn volop in ontwikkeling om aan die vraag tegemoet te komen. En dat vraagt om veel Creativity & Innovation. ICT speelt daarbij een zeer belangrijke rol. ICT tools bij het faciliteren van creatieve ontwerpprocessen ( Image. Create.).
Levenslang leren
De implementatie van on-line Leernetwerken komt aardig op stoom langs diverse lijnen. Oppervlakkig gezien staat het organiseren van levenslang leren los van het formele leren voor kinderen en jongeren. Levenslang leren gaat immers ( vooral) over non-formeel leren bijv. op de werkplek en informeel leren thuis en op straat voor volwassenen en ouderen. Die ontwikkelingen rond Levenslang leren is niet los te zien van de discussie over de kwaliteit van het schoolse leren van nu. Levenslang leren werp zijn schaduw vooruit, of misschien moet ik zeggen terug. Stelt andere eisen aan het initieel onderwijs van morgen. Van vandaag eigenlijk. Image !…….en als de bliksem…….Create. Innovate !
In dat licht van creativity and innovation heb ik persoonlijk ook een nieuw motto gekozen: Heb ik nou een visie of een Fiets? Van de muur geplukt op het oude kazerneterrein in Arnhem: Image ! En zo heeft zo’n Europees thema ook haast onopgemerkte effecten. Misschien ook wel een geschikt motto voor onze overheid in de discussie over goed en naar beter onderwijs? Ik ga in elk geval meer fietsen. Creatief richting zoeken in levenslang leren langs ICT-rijke buffelpaden.
Mijn stalling sinds kort: (a) bij CELSTEC in Parkstad Limburg. En (b) mijn eigen buffelwei aan de rand van natuurgebied Terworm: bij e-linQ.Vanaf eind maart is er een nieuwe groep Buffels de Limburgse wei in. Dan is in Heerlen het hek losgegooid van het netwerk van Kennisnet Ict-Ambassadeurs VO Limburg. Is nog moeilijk te lezen welke kant dat Leernetwerk op zal gaan. Dat heb je zo met buffelen.
Wim Didderen
Wim, van oorsprong bioloog (ecoloog), timmert al ruim 20 jaar aan de digitale (snel)weg in onderwijsland. Aanvankelijk vooral in het VO en later in alle sectoren van onderwijs, ook internationaal. Zo was hij onder andere lid van de Board van de Virtual School van het Europese schoolnet (Brussel) en voorzitter van de Taskforce Time van Unesco ASP Parijs. Tot voor kort was hij werkzaam als associate lector ICT-e bij Fontys Hogescholen, deels in combinatie met het VO. Momenteel is het verbonden aan het Centre for Learning Sciences and Technologies (CELSTEC) van de Open Universiteit. Wim is ook initiatiefnemer van projectbureau e-linQ.
