door Robbert Kooiman, Jelmer Evers en Geert van Mol
Gamemaker4School is onlangs als lesmethode voor het voortgezet onderwijs uitgebracht. In de methode draait het allemaal om het spelmaakprogramma GameMaker. Daarbij is het een lesmethode voor het zelf maken van computerspellen. Het boek is gemaakt door Pauline Maas van 4PIP (Multi-media docent en auteur cursus LOI Kidzz games). Samen met co-auteurs Aad van der Drift (docent en ictcoördinator Zernike College te Groningen, Nienke Lurvink (docent Grafimedia aan het Zernike College) en Wouter Baars mede-oprichter van Gamescool.nl en Gameskool.nl). De recensies zijn van Robbert Kooiman en Jelmer Evers en van Geert van Mol.
Recensie GameMaker 4 School door Robbert Kooiman en Jelmer Evers
Robbert, 16 jaar, is fanatiek bezig met GameMaker. Ik werk er al mee sinds halverwege de eerste klas, zit nu in 5 VWO op UniC en heb nog steeds mijn interesse niet verloren. Ik denk zelfs dat GameMaker er voor gezorgd heeft dat ik Game Design bij de HKU wil gaan studeren download movies amazon. Robert geeft op dit moment ook les aan onderbouwleerlingen die gamemaker willen leren. Jelmer Evers is docent geschiedenis op UniC en een beginnende gamemaker gebruiker. Ik wil het als docent op school wil inzetten. Games spelen vind ik een enorme toegevoegde waarde hebben in de les. Maar juist ook games ontwerpen en maken is een hele waardevolle activiteit voor leerlingen. Het leren programeren en ontwerpen is een essentiele vaardigheid in de 21ste eeuw: Program or be programmed.
GameMaker is een heel gebruikersvriendelijke manier om jezelf te introduceren in de wereld van gamedesign. Op het eerste gezicht lijkt het een soort paint voor games, maar je kunt ook op de ouderwetse manier rijen met codes typen, wat soms ook zijn voordelen heeft. GameMaker is één van de meest toegankelijke wegen naar het maken van games. Vooral omdat het heel makkelijk te gebruiken is, maar wel al het creatieve aan de gebruiker overlaat. Vaak zie je kleinere programma’s om games te maken die dan nog gebruikersvriendelijker zijn, maar dan is het bijvoorbeeld alleen mogelijk om platform-games te maken met één speler en de pijltjestoetsen google chrome kostenlos für mac. Dan mag je bijvoorbeeld kiezen hoe het er uit ziet en hoe de levels verdeeld zijn. GameMaker doet dat niet. Bij GameMaker moet je zelf elke beweging, elke actie en elke reactie zelf programmeren. Eerst op een visuele manier, maar je kunt ook echt programmeren met de ingebouwde programmeertaal.
Bij zo’n ingewikkeld programma is een heel uitgebreide uitleg nodig. Die is er ook wel, onder de F1-toets ingebouwd in GameMaker zelf, maar zelfs die is nog niet toegankelijk genoeg voor zo veel functies. Het is daarom een goed initiatief om stapsgewijs iemand te vertellen hoe GameMaker werkt, en al helemaal als er genoeg kansen zijn om de creatieve kant van die persoon op de proef te stellen.
Vormgeving is vaak een minder sterk punt van lesboeken in het Voortgezet Onderwijs. Voor (jonge) leerlingen is het echter wel degelijk van belang. Gelukkig is het Gamemaker4school mooi en strak vormgegeven met heldere kleuren en een duidelijke structuur. Het heeft een game-achtige layout en het nodigt echt uit om gebruikt te worden. Op elke bladzijde staat ook een duidelijke screenshot met het precieze onderdeel van gamemaker wat gebruikt moet worden of van het spel wat gemaakt wordt download gmx folder.
Het boek heeft 10 hoofdstukken, die toepasselijk Levels worden genoemd. Net zoals in een game wordt de moeilijkheidsgraad langzaam opgevoerd. Je begint bij de installatie en daarna wordt je stap voor stap meegenomen in het bouwen van een simpel spel. De stappen worden minutieus uitgelegd en het is didactisch erg sterk dat na veel van deze stappen een specifieke opdracht volgt om zelf wat te veranderen onder het kopje Zelf doen!. Verschillende gamegenres komen aan bod en naarmate het boek vordert kom je ook in aanraking met Gamemaker Language, de programmeertaal van Gamemaker. Elk hoofdstuk heeft ook 5 helpkaarten. Helpkaarten bevatten extra opdrachten en handige algemene tips over het gebruik van gamemaker, gamegeschiedenis en gamedesign.
Dat er ook aandacht wordt besteed aan die laatste twee onderdelen is een sterk punt. Met name leerlingen leren ontwerpen is een vaardigheid die in heel veel vakken van pas komt en het verdient waarschijnlijk meer aandacht dan dat het in dit boek krijgt.
Naast het boek is er een website waar videotutorials, prezi’s en links op staan. De site is duidelijk nog wel onder constructie, er zijn een aantal lege schermen en het bovenmenu is nog niet consistent download from the internet. Dit kan met name bij jonge leerlingen voor verwarring zorgen. De filmpjes zijn nog niet geordend. Het zou bijvoorbeeld al helpen als er afspeellijsten in het YouTube kanaal staan. Het begeleidend materiaal is wel goed, maar om het bruikbaar te maken moet de website wel in orde worden gemaakt.
We denken eraan om gamemaker structureel in de onderbouw te gaan gebruiken als introductie op programmeren. Dit boek kan een heel goed hulpmiddel hierbij zijn. Met name omdat het zich enorm goed leent voor zelfwerkzaamheid. Dat is iets wat we op UniC graag willen en faciliteren. Als de website goed werkt dan raden we dit boek dan ook van harte aan voor alle scholen die het in de les willen gebruiken.
Recensie GameMaker 4 School door Geert van Moll
Nu is het schrijven van een lesmethode waarbij een programma (in dit geval GameMaker) centraal staat altijd een zaak die vraagtekens oproept. Immers, als het software betreft is er toch altijd een goede helpfunctie die ons verder helpt? Voor uitleg van de knoppen en de werking hoeven we geen boek aan te schaffen. Werkende voorbeelden en instructies kunnen digitaal worden aangeboden. In de helpfunctie en tutorial van GameMaker zelf en verder op de site van YoYoGames.com gebeurt dat in zeer uitgebreide vorm. Verder is er ook nog een GameMakerforum met een Nederlandse community, waarop je allerlei ideeën en producten kunt uitwisselen. Daar kun je de kunst afkijken.
Dus waarom leerlingen deze in een ringband gestoken lesmethode van 500+ gram laten meesjouwen? In feite is elke pagina toch gewoon in nullen en enen om te zetten. Groot voordeel is dan ook nog eens dat het geheel geanimeerd en voorzien van geluid kan worden aangeboden. Klikken op een link zal je sneller op de goede plek brengen dan een index en verwijzingen op papier naar het internet. De lesmethode ziet dat ook wel in. Op pagina 11 reeds, worden we verwezen naar gamemaker4school.nl met tutorial filmpjes. De site bleek nog niet geheel ingericht op het moment dat ik het bekeek (02-02-2012). Maar is het in elk geval nu al mogelijk alle oefenbestanden te downloaden. Dat is dan 375 MB, waarvoor je even wat plek moet inruimen, maar dan heb je ook wat. De stijl, opmaak en gebezigde aanspreekvorm van deze methode doen sterk vermoeden dat we de beoogde doelgroep moeten zoeken in de onderbouw (en niet in de bovenbouw) van het voortgezet onderwijs. Informatie hierover wordt in deze lesmethode niet duidelijk gegeven. De voorkaft van de bundel laat het geheel in het midden. De promo op YouTube, getiteld: GameMaker4school promo film. Boek om GameMaker te leren voor Onderbouw Voortgezet Onderwijs’ brengt hier (gelukkig!) definitief uitsluitsel. De promo is overigens ook nog niet af: Muziek is aanwezig, maar een voice over die de belangrijkste ‘verkooppunten’ van de methode behandelt ontbreekt nog. Via deze promo kwam ik op de tutorials van GameMaker4School, ook op YouTube. Momenteel bestaan deze uit beeld met een populair synthesizerdeuntje. Deze digitale dimensie van de methode moeten we toch zeker meewegen bij een bespreking van deze methode. Als we dat doen moet ik vaststellen dat het hier toch nog om een pril product gaat.
De ringband zelf bestaat uit 10 hoofdstukken (analoog aan games levels genoemd). Elk level start met een openingspagina met leerpunten, begrippen, benodigdheden en de inhoudsopgave. Daarna volgen de inhoudelijke paragrafen, een samenvatting en een opdrachtpagina. Daarmee is het level afgesloten. Het geheel is rijk geïllustreerd. Op vrijwel elke pagina is een schermafdruk te vinden van het programma. Daarmee heeft de methode sterk het karakter van een knoppencursus. Voor elk level zijn aan het eind van de bundel vijf ´helpkaarten´ opgenomen. Deze kaarten kunnen los worden gebruikt en bieden recepten aan voor de uitbouw van games. Na het eerste installatiehoofdstuk gaan drie levels over het aanpassen en maken van eenvoudige games. Level 5 gaat in op de geschiedenis van games en gaming. De twee volgende levels gaan weer over het maken van games op een hoger niveau. Level 8 is een uitstapje naar GML, de programmeertaal van GameMaker. In het voorlaatste hoofdstuk maken we weer een spel. Het hoogste level is misschien wel het meest interessant en tenslotte ook de belofte van de methode: een eigen game maken. En dat is lastiger dan je denkt!
Jammer genoeg gaan na de ietwat misplaatste, classificatie van gametypes hier in level 10 uiteindelijk maar vijf, pagina’s over. Eén extra pagina vat het allemaal nog eens samen in een tabel met stappenplan. Een halve pagina wordt tenslotte besteed aan het samenwerken bij game design.
Nu gaat het bij het maken van games inderdaad voor dat je het weet om groepswerk. Een beetje spel is op school niet in het korte tijdbestek van een praktische opdracht in je eentje te maken. Alleen beginnen is leuk en zinnig, maar in feite is dat toch niet het enige en uiteindelijk ook niet het echte werk. Als docent wil je (zeker bij dit onderwerp) voor de leerlingen een succeservaring organiseren en (samen) tot een eerlijke beoordeling kunnen komen van het eindresultaat. Niet alleen de uitdaging die de methode biedt, maar ook controle op het leerproces en het eindproduct zijn belangrijk. Niet geheel toevallig zijn goede spelregels, uitdaging, controlemogelijkheden, meerdere oplossingsstrategieën, toenemende moeilijkheidsgraad, balans en interactie kenmerken die niet alleen relevant zijn voor het succes van een spel, maar net zo goed van belang voor een bruikbare lesmethode. Deze elementen moeten we nu in deze lesmethode nog voor een goed deel missen.
Als docent informatica kijk ik reikhalzend uit naar de lesmethode voor het voortgezet onderwijs die werkelijk alle vakinhoud in spelvorm weet te gieten: leren wordt dan een serious adventure. Het thema games en gaming leent zich naar mijn mening bij uitstek voor deze aanpak. Het zou een geweldige pilot zijn! Iets voor de auteurs, de uitgever of professor Overmars? Ik hoor het graag als het zo ver is.
Geert van Moll
Geert is werkzaam als docent informatica op het Maaswaal College te Wijchen. Binnen de ICT is hij actief als informatieanalist en ontwerper. Graag de actieve links overnemen .
Reactie auteur(s)
We zijn erg blij met de positieve recensie, maar ook met de kritiek. Leren is een proces en daar valt altijd aan te verbeteren.
Het boek kan goed gebruikt worden door leerlingen in de onderbouw van het voorgezet onderwijs. Het is zo opgezet dat iedereen in eigen tempo en op zijn eigen manier aan de slag kan. De vele helpkaarten en verwijzingen vormen daarbij een belangrijke ondersteuning. Het klopt dat op dit moment de website nog in opbouw is, maar half maart is deze gereed en is al het materiaal overzichtelijk geordend en beter in te zetten.
Uit de recensie van Geert van Moll begrijpen we dat hij zit te wachten op een boek voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. Een boek met Games en gaming hebben wij niet geschreven. Dit boek leert je echter zelf games maken. Een leerboek voor de bovenbouw zit in de pen, we nodigen Geert van harte uit om mee te denken over de inhoud van dit boek. We hebben bewust gekozen voor een ‘knoppencursus’ omdat er maar weinig docenten zijn die zich gemakkelijk voelen bij het geven van lessen met GameMaker. Zelfs eenvoudige tutorials blijken vaak toch erg lastig.
Op de website geven we aandacht aan samenwerken en werken in projecten. Hoewel dit een boek is voor leerlingen die vooral projectmatig aan de slag moeten gaan, blijft de docent als begeleider sterk betrokken.
Namens de auteurs,
Pauline Maas Aad van der Drift
